19. yüzyılın sonlarından itibaren Rus hâkimiyetine giren Kırgızlar dil ve eğitim politikalarıyla Ruslar vasıtasıyla tanışmışlardır. Rusların uyguladıkları iyi niyetten uzak dil ve eğitim politikaları sonucunda Kırgızistan’da her geçen gün Rus okullarının sayısı artmış, Kırgız Türkçesi konuşma dili seviyesine inmiş, Rus kültürü her alanda hâkim duruma gelmiştir. Ruslar açtıkları okullar vasıtasıyla Ruslaştırma, Hıristiyanlaştırma, Rus dilini ve kültürünü öğretme ve rejimin taleplerine uygun Sovyet insanını yetiştirmeyi amaçlamışlardır. Sovyet döneminde Kırgızların kullanmakta olduğu Arap alfabesi kaldırılıp önce Latin, sonra da her Türk boyu için farklı olacak şekilde Kiril alfabesine geçilmiştir. Kırgızistan 31 Ağustos 1991’de ilân ettiği bağımsızlıkla birlikte dile ve millî değerlere ağırlık veren bir dil ve eğitim politikası benimsemiştir. Eğitim dili olarak özellikle ilk ve orta öğretimde Kırgız Türkçesi alınmış, Kırgız Türkçesinde ders kitapları hazırlanmıştır. Bununla birlikte gelinen aşama istenen seviyede değildir. Bu çalışmada Rusların Kırgızistan’ı işgalinden başlayarak günümüze değin Kırgızistan’da uygulanan dil ve eğitim politikaları arka plânlarıyla birlikte ortaya konmaya çalışılmıştır.
The Kyrgyz who came under Russian rule towards the end of the 19th century were introduced to language and education policies by the Russians. As a result of unfavourable language and educational policies implemented by the Russians, the number of Russian schools in Kyrgyzstan increased day by day, Kyrgyz Turkish were decreased to the level of spoken language and Russian culture became dominant in every field. Through the schools they opened, the Russians aimed to Russianise and Christianise the people, to teach Russian language and culture and to train Soviet people in accordance with the demands of the regime. During the Soviet period, the Arabic alphabet used by the Kyrgyz was replaced with Latin first, and then the Cyrillic alphabet was imposed to every Turkish tribe in different forms. Together with the independence it declared on August 31, 1991, Kyrgyzstan adopted a language and education policy that is based on language and national values. Kyrgyz Turkish has been used as the language of instruction especially in primary and secondary education, and textbooks have been prepared in Kyrgyz Turkish. However, the process achieved is not at the desired level. In this study, the language and education policies applied in Kyrgyzstan starting from the Russian occupation of Kyrgyzstan to the present day are tried to be presented together with their background.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.
