XIX. ve XX. yüzyıllar arasında Dünyadaki ekonomik, siyasi ve sosyal gelişmelere bağlı olarak birtakım fikir hareketleri ortaya çıkmıştır. Türk Dünyası başta olmak üzere bilhassa Kazan Tatarları ve İdil-Ural coğrafyasında ortaya çıkan ve ceditçilik adı verilen yenilik hareketleri başta eğitim olmak üzere hayatın her alanında kendini hissettirmeye başlamıştır. Kırımlı İsmail Bey Gaspıralı’nın “Dilde, işde, fikirde birlik” idealiyle önderliğini yaptığı ceditçilik hareketleri kendini matbuat ve eğitim alanında yoğun bir şekilde göstermiştir. Bu amaçla açılan usul-i cedit okullar cehaletle mücadele etmede en önemli araç olarak kullanılmıştır. Gaspıralı’nın çizgisini takip eden Fatih Kerimî, Kazan Tatarları arasındaki ceditçilik faaliyetlerinin en önemli isimlerinden biridir. Fatih Kerimî, eserlerinde İstanbul’da eğitim almanın da etkisiyle sade ve yalın bir Osmanlı Türkçesi kullanmıştır. Bu çalışmada Fatih Kerimî’nin “Hıyal Mı? Hakıykat Mi? adlı eserindeki karışık dillilik özelliği taşıyan dil verileri ortaya konacaktır.
A number of ideas have emerged depending on economic, political and social developments in the world between the 19th and 20th centuries. Innovation movements called as Jadidism, together with the Turkish World and especially in Kazan Tatars and Idil-Ural geography, have begun to be felt in every aspect of life, especially in education. The Crimean Ismail Bey has shown intensively in the field of printing and education at the Gaspıralı’s self-guided movements, led by the ideal of "unity in language, work and thought". For this purpose, cedit schools were opened as the most important agent in order to fight against illiteracy. Fatih Kerimî, who follows Gaspiralı's steps, is one of the most important names of ceditry activities among the Kazan Tatars. Fatih Kerimî used a plain and simple Ottoman Turkish because of the influence of his being educated in Istanbul. In this study, Fatih Kerimî’s "Hiyal Mı? Hakıykat Mi? will be presented with linguistic data bearing multilinguistic features.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.
