Abdülhalûk Uygur (1901-1933), Abdülkadir Abdülvaris Azizi (1826-1924) ve Kutluk Şevki (1876-1937) ile birlikte çağdaş Uygur şiirinin oluşmasına öncelik etmiş önemli bir şahsiyettir. Çok kısa süren edebî hayatına rağmen bilinçli olarak cahil bırakılan ve esaret altında yaşayan Uygur Türklerini uyandırmak amacıyla şiirler yazmış ve şiirlerinde halkın diline yakın, sade bir dil ve üslup kullanmıştır. Onun şiirlerinde kullandığı bu dil ve üslup, yeni Uygur edebî dilinin oluşmasında da temel vazifesi görmüştür. Bu makalede Abdülhalûk Uygur’un şiirlerinde kullandığı dil ve üslubun en önemli unsurlarından biri olan fiilimsi ekleri ele alınmıştır. Çalışmada kullanılan şiirler, Abdülhalûk Uygur ile ilgili olarak Türkiye’de yapılmış en önemli yayınlardan biri olan Prof. Dr. Alimcan İNAYET’in “Abdülhalûk Uygur ve Şiirleri” adlı eserinden alınmıştır. Şiirlerde bulunan isim-fiil, sıfat-fiil ve zarf-fiil biçimleri tespit edilerek kullanılışlarındaki incelikler bir dil üslup özelliği olarak belirlenmeye çalışılmıştır.
Abdülhalûk Uygur (1901-1933) is an important figure who pioneered in the creation of contemporary Uighur poetry together with Abdülkadir Abdülvaris Azizi (1826-1924) and Kutluk Şevki (1876-1937). He wrote poetry in order to awaken the Uighur Turks who were deliberately left ignorant and lived in captivity. He used a simple language and style, a close to people’s language in his poetry. This language and style used in his poems has been the basis for the formation of the new Uyghur dialect. Non-finite verbal forms, one of the most important elements of language and style used in his poems by Abdülhalûk Uygur, are discussed in this article. The poems used in this study are taken from Professor Dr. Alimcan INAYET’s book titled “Abdülhalûk Uygur ve Şiirleri”, one of the most important books published in Turkey about Abdülhalûk Uygur. Deverbal nouns, participles and gerunds have been identified in the poems and the way he used these forms meticulosly has been studied.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.
